ارتودنسی پیشگیری | بهترین زمان ارتودنسی کودکان و تشخیص زودهنگام مشکلات فکی
ارتودنسی پیشگیری یکی از مهم‌ترین روشهای جلوگیری از مشکلات فکی و دندانی در کودکان است. بسیاری از والدین تصور می‌کنند ارتودنسی فقط برای نوجوانانی است که همه دندانهای دائمی آن‌ها درآمده است؛ اما در واقع بخش زیادی از مشکلات ارتودنسی را میتوان در سنین پایین تشخیص و اصلاح کرد. به همین دلیل توصیه میشود اولین معاینه ارتودنسی قبل از سن ۷ سالگی انجام شود.
چرا ارتودنسی پیشگیری ضروری است؟
والدین معمولاً شگفت‌زده می‌شوند وقتی می‌شنوند که کودک ۶ ساله باید به ارتودنتیست مراجعه کند. دلیل این توصیه ساده است: اولین دندانهای دائمی در همین سن شروع به رویش می‌کنند و این دوره بهترین زمان برای پیشگیری از مشکلات آینده محسوب میشود.
تشخیص زودهنگام مشکلات مخفی
بسیاری از مشکلات رشد فک و دندان در ظاهر قابل مشاهده نیستند. اما یک ارتودنتیست متخصص میتواند موارد زیر را تشخیص دهد:
- مشکلات ظریف رشد فک
- اختلالات رویش دندانها
- کمبود فضا یا تراکم دندانها
- جلوآمدگی یا عقب‌رفتگی فک
- تراز نبودن دندانها
تشخیص زودهنگام باعث میشود بسیاری از مشکلات به‌راحتی و با کمترین هزینه اصلاح شوند.
جلوگیری از درمانهای پیچیده در آینده
عدم تشخیص مشکلات در سنین کم میتواند منجر به درمانهای زیر شود:
- کشیدن دندان
- درمانهای طولانی‌مدت ارتودنسی
- نیاز به جراحی فک
- هزینههای بالای درمان
ارتودنسی پیشگیری نوعی سرمایه‌گذاری برای سلامت آینده کودک است.
مزایای ارتودنسی پیشگیری
۱. جلوگیری از بدشکلی فک
در دوران رشد کودک، فک‌ها قابلیت تغییر و هدایت دارند. ارتودنتیست میتواند مسیر رشد فک را اصلاح کند و احتمال نیاز به جراحی در آینده را کاهش دهد.
۲. پیشگیری از تراکم یا کمبود فضا
کمبود فضای فک یکی از رایج‌ترین مشکلات کودکان است و در سنین پایین به‌راحتی قابل اصلاح است.
۳. اصلاح عادات غلط دهانی
عادت‌هایی مثل مکیدن انگشت شست، تنفس دهانی و فشار زبان از عوامل اصلی ایجاد مشکلات فکی هستند.
۴. کاهش هزینه و زمان درمان
درمان زودهنگام:
- سادهتر و سریعتر است
- درد کمتری دارد
- هزینه بسیار پایین‌تری دارد
- مدت‌زمان ارتودنسی در نوجوانی را کاهش میدهد
مشکلاتی که میتوان در سنین پایین از آن‌ها پیشگیری کرد
۱. تراکم دندانی (Crowding)
وقتی فک فضای کافی ندارد، دندانها روی هم می‌افتند و باعث بدشکلی لبخند می‌شوند.
۲. فاصله زیاد بین دندانها (Spacing)
فاصله زیاد بین دندانها میتواند ظاهر لبخند و عملکرد جویدن را تحت تأثیر قرار دهد.
۳. جلو زدگی دندانها
جلو آمدن دندانهای جلویی احتمال ضربه و شکستگی دندان را بالا می‌برد و مشکلات گفتاری ایجاد می‌کند.
۴. وجود دندان اضافی
دندان اضافی مسیر رویش دندان دائمی را مختل می‌کند.
۵. دندانهای از دست رفته
افتادن زودهنگام دندان شیری باعث بسته شدن فضا و اختلال در رویش دندان دائمی میشود.
۶. اختلالات فکی
اختلالاتی مانند کوچک بودن فک بالا، بزرگ بودن فک پایین و انحراف فک در سنین پایین بسیار راحت‌تر اصلاح می‌شوند.
۷. دندانهای بیرون‌زده یا ناهماهنگ
این مشکلات زیبایی لبخند و سلامت دهان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
چه عواملی باعث بروز این مشکلات می‌شوند؟
۱. تغذیه نامناسب
غذاهای نرم رشد فک را ضعیف می‌کنند و کودکان نیاز به جویدن غذاهای سفت‌تر دارند.
۲. تروما (ضربه)
ضربه به دندان شیری ممکن است باعث انحراف رویش دندان دائمی شود.
۳. مکیدن انگشت شست
این عادت پس از ۳ سالگی باعث تغییر شکل فک و بیرون‌زدگی دندانها میشود.
۴. ژنتیک
اندازه فک و دندانها معمولاً ارثی هستند و نقش مهمی در ایجاد مشکلات ارتودنسی دارند.
۵. بهداشت نامناسب دهان
پوسیدگی دندانهای شیری میتواند باعث افتادن زودهنگام آن‌ها و ایجاد اختلال در رویش دندانهای دائمی شود.
۶. بیماری‌های دهان و دندان
برخی بیماری‌ها رشد طبیعی فک و دندانها را مختل می‌کنند.
بهترین زمان مراجعه برای ارتودنسی پیشگیری
طبق نظر متخصصان، بهترین زمان اولین چکاپ ارتودنسی قبل از ۷ سالگی است زیرا:
- اولین دندانهای دائمی در حال رویش‌اند
- رشد فک قابل هدایت و اصلاح است
- مشکلات مخفی قابل تشخیصاند
- میتوان از درمانهای سنگین آینده جلوگیری کرد
نتیجه‌گیری
ارتودنسی پیشگیری یکی از مؤثرترین روش‌ها برای جلوگیری از مشکلات فکی و دندانی در آینده است. با یک معاینه ساده در سنین پایین میتوان بسیاری از مشکلات را کنترل و از درمانهای سنگین جلوگیری کرد.
اگر کودک شما بین ۶ تا ۷ سال سن دارد، همین امروز برای چکاپ ارتودنسی اقدام کنید.